Konserwacja bieżąca

Konserwacja bieżąca

To taka, którą stosujemy na co dzień np. bielizny w celu przedłużenia okresu jej użytkowania. Podstawowymi zabiegami związanymi z konserwacją odzieży są przede wszystkim odplamianie, pranie czyszczenie chemiczne.

Odplamianie

 

Przystępując do odplamiania tkaniny, należy uprzednio ustalić rodzaj substancji, z jakiej powstała plama, oraz z jakiego surowca tkanina jest wykonana. Pozwoli to zastosować takie środki, które usuną plamę, a nie zniszczą tkaniny.

Po wybraniu środka do wywabiania plamy ustala się technikę odpalamiania. W przypadku tkaniny barwionej należy wypróbować w miejscach mało widocznych działanie środka wywabiającego na barwnik tkaniny. Odplamianie należy przeprowadzić możliwie szybko po zauważeniu zaplamienia. Świeża plama daje się łatwiej usunąć niż stara, ponieważ substancja plamiąca nie zdąży przeniknąć w głąb włókien. Przy odplamianiu stosuje się czynności mechaniczne (np. wykruszanie, wyskrobywanie), wyższą temperaturę (gorące żelazko), rozpuszczalniki (np. benzynę, terpentynę) oraz takie, które odbarwiają substancję plamiącą lub tworzą z nią łatwe do usunięcia związki chemiczne.

  • Atrament – mokrą jeszcze plamę wypłukać w zimnej wodzie, następnie wetrzeć w nią płynny detergent i wypłukać. Plamy z atramentu bardzo skutecznie wywabia cytryna, zarówno z wyrobów skórzanych, ubrań, dłoni, jak i z drewnianych mebli lub podłogi. Zabrudzone miejsca trzeba pocierać szmatką zwilżoną cytrynowym sokiem do momentu, aż zejdzie atrament. Powierzchnie drewniane po tym zabiegu powinno się przemyć wodą z mydłem i osuszyć.
  • Błoto – odczekać, aż błoto wyschnie, następnie wyszczotkować. Plamę wyczyścić najpierw spirytusem metylowym, a następnie płynnym detergentem.
  • Buraki – plamę wytrzeć natychmiast mokrą gąbką i namoczyć na noc w zimnej wodzie. W plamę wetrzeć nie rozcieńczony detergent i wypłukać. Bardzo skuteczne jest polanie świeżej plamy wrzątkiem ale tylko w przypadku kiedy nie zaszkodzi to tkaninie.
  • Czekolada – resztki zeskrobać i wypłukać w zimnej wodzie , a następnie namoczyć w proszku enzymatycznym. Pozostałe plamy spróbować usunąć wywabiaczem do plam.
  • Długopis – świeże plamy można usunąć przez zamoczenie w kwaśnym mleku , a następnie pranie w wodzie; zastarzałe plamy można wywabić sokiem z cytryny lub 10-procentowym kwasem cytrynowym.
  • Guma do żucia – tkaninę włożyć do zamrażalnika lub obłożyć kostkami lodu i wykruszyć gumę. Pozostałe plamy wyczyścić benzyną do czyszczenia.
  • Herbata, kawa – plamę namoczyć w ciepłym roztworze detergentu. Następnie wyczyścić alkoholem metylowym. Pozostałe plamy usunąć rozcieńczonym perhydrolem. Herbata na białym obrusie zniknie bez śladu jeśli szybko polejesz plamę sokiem z cytryny, a potem spłuczesz letnią wodą.
  • Ketchup – plamę wypłukać w zimnej wodzie i namoczyć w płynnym detergencie.
    W razie potrzeby wyczyścić jeszcze spirytusem metylowym.
  • Krew – świeże plamy sprać w chłodnej wodzie z dodatkiem soli . Nie używać wody ciepłej. Plamy stare najpierw zeszczotkować , a następnie sprać w wodzie z dodatkiem amoniaku lub proszku enzymatycznego , ewentualnie w roztworze perhydrolu.
  • Masło – świeże plamy wyprać w gorącej wodzie z mydłem lub posypać mąką ziemniaczaną miejsce zaplamione, a potem sczyścić szczoteczką.
  • Mocz – posypać grubą warstwą soli, a następnie wypłukać w zimnej wodzie, można też usuwać rozcieńczonym perhydrolem.
  • Olej roślinny – tkaninę dobrze zmoczyć w wodzie i oczyścić alkoholem metylowym z dodatkiem czystego octu.
  • Owoce – przed praniem plamę natrzeć solą. Wypłukać w zimnej wodzie i namoczyć w płynnym detergencie. Następnie uprać w gorącej wodzie, jeśli rodzaj tkaniny na to pozwala.
  • Pleśń – świeże plamy usuwa się , pocierając kawałkiem materiału umoczonym w wodzie utlenionej.
  • Pomadka do ust – zaplamione miejsca pocierać tamponikiem namoczonym w benzynie lub czyścić wywabiaczem do plam , a jeżeli barwnik nie rozpuści się zastosować alkohol metylowy.
  • Pożółkła bielizna – należy namoczyć na noc w zsiadłym mleku, a potem uprać jak zwykle.
  • Rdza – świeżą plamę posypać solą, następne wycisnąć na nią kilka kropel soku z cytryny lub roztworem kwasu cytrynowego i pozostawić na godzinę.
  • Sos na dywanie – obficie posypać talkiem aby wchłoną tłuszcz. Zostawić na dobę a potem zebrać odkurzaczem. Jeśli ta metoda nie zadziała to należy użyć chemicznego środka.
  • Trawa – czyścić alkoholem z dodatkiem wody z solą.
  • Wino – plamę natychmiast posypać solą , do wchłonięcia całego płynu. Następnie tkaninę namoczyć na pół godziny w zimnej wodzie. Plamy z białego wina na obrusie lub tapicerce powinny zniknąć po przetarciu mokrego miejsca 90 % czystym alkoholem, a potem wodą.
  • Wosk – tkaninę obłożyć kostkami lodu lub włożyć do zamrażalnika, a następnie wykruszyć wosk. Włożyć tkaninę między dwie warstwy bibuły i przeprasować ciepłym żelazkiem. Resztę oczyścić wywabiaczem do plam i przetrzeć spirytusem metylowym.
  • Żywica – plamę uderzać tamponikiem z gazy umoczonym w terpentynie a następnie prać w wodzie z mydłem.

Pranie

Pranie ma na celu usunięcie brudu i zanieczyszczeń, które gromadzą się na odzieży podczas jej użytkowania. Szybkość nie jest jednakowa. Zależy ona odrodzaju włókna i warunkach użytkowania odzieży. Proces prania składa się z następujących czynności:

  • Namoczenie,
  • Pranie właściwe,
  • Gotowanie,
  • Płukanie,
  • Krochmalenie,
  • Suszenie.

W zależności od rodzaju włókna i wyrobu dobiera się odpowiednie środki piorące i czynności prania.

Wyroby z włókien roślinnych, tj. z lnu i bawełny, są najlepsze do prania. Można je prać w wodzie o wysokiej temperaturze jak również można stosować środki piorące zarówno mydlane, jak i syntetyczne.

Pranie wyrobów wełnianych wymaga dużej ostrożności. Wełna jako włókno zwierzęce inaczej reaguje na wysoką temperaturę i czynniki chemiczne. Wyroby wełniane prane niewłaściwie kurczą się, filcują i tracą pierwotny wygląd.

Przy praniu tkanin z jedwabiu naturalnego należ postępować podobnie jak przy praniu wyrobów wełnianych, ponieważ jedwab naturalny też jest włóknem zwierzęcym (białkowym).

Jedwab sztuczny z chwilą zamoczenia w wodzie staje się mało wytrzymały. Tkaniny te pierze się bardzo ostrożnie w wodzie o temp. około 40C i nie wykręca się ale wyciska.

Tkaniny z włókien syntetycznych są mało odporne na wysoką temperaturę. Do prania można stosować prawie wszystkie środki piorące i pierze się ja w wodzie o temp. 40C i płucze kilkakrotnie.

Czyszczenie chemiczne

Należy pamiętać o oddzieleniu tkanin kolorowych od białych, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które podczas prania farbują. Czyszczenie chemiczne wyrobów odzieżowych z różnych surowców

włókienniczych przeprowadza się tylko w wyspecjalizowanych zakładach usługowych.

Czyszczenie chemiczne:

– wyrobów wełnianych : wyroby odzieżowe wielowarstwowe ( jak np. garnitury), gdzie warstwą wierzchnią jest wyrób wełniany, czyści się chemicznie ze względu na niejednakowe

zachowywanie się w praniu wodnym podszewki, wkładów usztywniających, nici, watolin itp.

– wyrobów z włókien syntetycznych : w tym wypadku to czyszczenie nie spełnia swojego zadania w takim stopniu jak z odzieżą wełnianą ponieważ rozpuszczalniki chemiczne działają tylko rozpuszczająco na substancje tłuszczowe, które otaczają cząsteczki brudu.

– Wyrobów laminowanych : Odzież z laminatów można czyścić, chemicznie tylko w takiej pralni, gdzie środkiem piorącym czterochloroetylen.